Val niet voor vals
Over bots
Doelstellingen
Leren over deze interactieve technologie die op steeds meer plaatsen in het leven van studenten opduikt.
Ervaringen met bots van verschillende types identificeren.
De impact analyseren die deze technologieën kunnen hebben op het dagelijks leven - zowel positief als negatief and negative.
Even praten
Meer en meer mensen gebruiken bots tegenwoordig. Heb je dat woord ooit al gehoord? Sommigen noemen ze “chatbots” of “virtuele assistenten”. Ze worden ingezet voor ontelbare doeleinden: om te gamen, het weer te checken, vragen te beantwoorden, instructies te krijgen, te melden wanneer de tijd verstreken is, enz. Soms hebben ze een menselijke naam, soms beschrijven hun namen gewoon wat ze doen, bijvoorbeeld Hond per Dag, een bot die dagelijks een foto van een hond verstuurt. Bots kunnen op mobiele apparaten staan, online, in auto’s, of het kunnen speciale apparaten zijn die mensen in verschillende kamers van hun huis plaatsen. Laten we even praten over welke ervaringen uw kinderen al hadden met bots en erover nadenken. Deze vragen kunnen we in overweging nemen:
- Weet je wat een bot is?
- Wie van jullie heeft al met een bot gepraat? Op welk soort toestel?
- Wie wil ons vertellen hoe dat is?
- Waarvoor denk je dat bots het meest geschikt zijn (voorbeelden om hen aan het denken te zetten: vragen naar het weerbericht, nieuwsfeiten geven, een spelletje spelen, vragen naar informatie)?
- Bots gebruiken wat we AI of artificiële intelligentie noemen. In zekere zin leert AI uit de dingen die jij vraagt, zodat het jou beter kan helpen. Daarom ‘onthouden’ of nemen bots op wat jij vraagt en zegt. Ga je hierdoor nadenken over wat je een bot vertelt? Zo ja, wat zou je er dan tegen zeggen en welke soort informatie zou je voor jezelf houden?
- Vind je dit hetzelfde als tegen een mens praten? In welk opzicht is het hetzelfde en ook niet hetzelfde?
- Hoe behandelen of praten mensen die je kent met hun bots?
- Hoe zou jij ermee praten? Zou je vriendelijk zijn, of zou er soms tegen gillen?
- Vind je het oké dat mensen gillen tegen bots? Waarom of waarom niet? (Is het een soort van interactie?)
- Soms denken heel kleine kinderen dat bots mensen zijn. Wat zou jij je kleine zus, broer of neefjes vertellen zodat ze begrijpen waarmee ze aan het praten zijn?
- Als bots kunnen leren van mensen, kun je dan iets bedenken dat wij niet mogen zeggen omdat je niet wilt dat bots het leren? (Tip: denk even terug aan de activiteiten in “Share with Care” en bespreek hoe ze hiermee samenhangen.)
- Kun je informatie beoordelen als “goed of slecht” of “echt of vals”? Hoe kunnen we deze vragen proberen te beantwoorden?”
Activiteit
Zoek na de discussie op je toestellen thuis naar afbeeldingen van en informatie over bots (inclusief nieuwsverslaggeving). Mogelijke zoekwoorden: “bots”, “chatbots,” “digitale assistenten” of “virtuele assistenten.” Beslis in familieverband of de informatie oké is en schrijf er een samenvatting van één alinea over.
Lessen
Kritisch denken is een van de beste en meest duurzame “tools” die we hebben om ons technologiegebruik duurzaam te houden – en het mooie eraan is dat het beter wordt telkens als we er gebruik van maken hardop denken, is een krachtige en leuke manier om die tool te gebruiken en te verbeteren
Woordenschat
Veel van de huidige apps en online games bieden extra diensten – soms heb je die nodig om naar een volgend niveau in de game te gaan – die je kunt kopen met echt geld. Het is belangrijk dat je kinderen dit weten en ten volle beseffen dat ze echt geld uitgeven.
Je kunt in-app aankopen als volgt beperken op je apparaat:
Op je Android-apparaat open je de Google Play Store-app, tik op Menu > Instellingen en schakel Verificatie vereisen voor aankopen in.
Op je iPhone of iPad ga je naar Instellingen > Algemeen > Beperkingen en schakel In-app aankopen uit.
Het internet biedt oneindig veel mogelijkheden, maar er zijn toch een paar dingen die je best vermijdt.
1. Leer je kinderen om gevaren te identificeren en risico’s te vermijden. Maak hen duidelijk dat ze net als in het echte leven niet met vreemden moeten praten of persoonlijke informatie geven.
2. Maak je kinderen duidelijk dat ze nooit met een online vriend mogen afspreken zonder jou er eerst van op de hoogte te brengen.
3. Leg hen uit hoe locatievoorzieningen werken en wat de risico’s zijn van het delen van hun locatie op sociale media. Raad hen aan deze optie uit te schakelen, tenzij ze hun gps nodig hebben voor navigatie.
4. Eens online, altijd online. Bespreek met je kinderen wat geschikt is om online te posten
of te delen en wat niet. Leg uit dat alles wat ze posten – commentaren of meningen – altijd zichtbaar blijft voor iedereen. Het internet onthoudt alles. Zelfs posts op apps zoals Snapchat, die maar enkele seconden zichtbaar zijn, kunnen opgeslagen en gedeeld worden door iemand die een screenshot neemt. Vertel hen dit: “Post geen foto’s op sociale media die je niet in een fotokader wil zien bij je grootmoeder”.
5. Leg hen uit dat je niet anoniem of beschermd bent omdat je online bent en dat ze nooit online mogen schrijven wat ze in het echte leven tegen niemand zouden zeggen. Spreek afhankelijk van hun leeftijd over illegale downloads, plagiaat, pornografie en stalking.