girl

Protection de la vie privée

Een initiatief van Google en Test-Aankoop

Vriendelijk zijn is cool

Van omstaander naar beschermer

Leerlingen oefenen in het herkennen van de vier rollen bij pesterijen (de pester, het doelwit van de pester, de omstaander en de beschermer) en wat ze moeten doen als ze een omstaander of doelwit zijn.

Doelstellingen

Situaties van intimidatie of pestgedrag online identificeren

Evalueren wat het betekent om een omstaander of beschermer te zijn online. 

Specifieke manieren leren om te reageren op pesten als je het ziet. 

Weten hoe je je moet gedragen als je je geïntimideerd voelt.

Even praten

Waarom is vriendelijk zijn zo belangrijk?

Soms is het belangrijk om onszelf eraan te herinneren dat er achter elke gebruikersnaam en avatar een echte persoon met echte gevoelens zit, en we moeten hen ook op die manier behandelen. Als pesten of ander ongepast gedrag zich voordoet, zijn er meestal vier soorten mensen bij betrokken. 

  • De agressor, of de persoon die pestgedrag vertoont. 
  • Er is ook iemand die wordt gepest – het doelwit. 
  • Er zijn getuigen van wat er zich afspeelt, gewoonlijk omstaanders genoemd. 
  • Er zijn getuigen van wat er zich afspeelt die positief proberen op te treden, vaak beschermers genoemd.

Ben je zelf het doelwit van pesterijen of ander gemeen gedrag online, dan kun je deze dingen doen: 

Ben ik het doelwit, dan kan ik… 

  • Niet antwoorden. 
  • De persoon blokkeren. 
  • De persoon melden – het vertellen aan een ouder, leerkracht, broers of zussen of iemand anders die ik vertrouw en de meldingsprogramma’s in de app of service gebruiken om het intimiderende bericht, de reactie of de foto te melden.

Als je jezelf een omstaander vindt bij intimidatie of pesterijen, dan kun je ingrijpen en wreed gedrag melden . Soms proberen omstaanders het pesten niet te stoppen of het doelwit te helpen, maar wanneer ze dat doen, worden ze een beschermer. Je kunt ervoor kiezen een beschermer te zijn door te beslissen gemeen gedrag niet te steunen en op te komen voor vriendelijkheid en positiviteit. Met een beetje positiviteit kom je al een heel eind online. Het kan gebeuren dat negativiteit zich verspreidt en uitmondt in wreedheid en schade berokkent. 

Als ik de omstaander ben, kan ik een beschermer zijn door... 

  • Een manier te vinden om vriendelijk te zijn of steun te geven aan het doelwit. 
  • Het gemene gedrag melden in een comment of een reply  (denk eraan om het gedrag en de persoon te melden), als je je daar goed bij voelt en denkt dat het veilig is. 
  • Beslissen de agressor niet te helpen en het pesten te verspreiden of erger te maken door een gemene post of onlinecommentaar te delen. 
  • Een boel vrienden te krijgen om een ‘stapel van vriendelijkheid “te maken” – een heleboel vriendelijke berichten posten over het doelwit (maar niets gemeens over de agressor, omdat jij het goede voorbeeld geeft en geen wraak neemt). 
  • De intimidatie melden. Het vertellen aan iemand die kan helpen zoals een ouder, een leerkracht of een vertrouwenspersoon op school.
     

Activiteit

Antwoorden
Antwoorden op het werkblad “Van omstaanders naar beschermers”:
  • Scenario 1: B, U, B (omdat je de situatie niet vooruithelpt), U, U
  • Scenario 2: U, B, U, U
  • Scenario 3: U, U, B, B, U
  • Scenario 4: de antwoorden kwamen helemaal van jou!
Wat je nodig hebt
  • Hand-out: werkblad “Van omstaanders naar beschermers” werkblad

Lees de scenario’s en rangschik de antwoorden

Na het bespreken van de rollen, deelt u het werkblad uit en geeft u uw kinderen 15 minuten de tijd om de drie scenario’s te lezen en elk antwoord te rangschikken.

Bespreek de antwoorden vóór of na de discussie

Vraag hen of ze u kunnen vertellen waarom het leuk kan zijn beschermers te hebben online en op school.

Bespreek de antwoorden die moeilijk te rangschikken waren

Vraag uw kinderen of sommige antwoorden moeilijk te rangschikken waren en waarom. Bespreek dit.

Werkblad

Dus nu weet je dat een omstaander zijn krachten positief kan gebruiken en een beschermer kan zijn door iemand te helpen die gepest wordt. Hieronder staan drie scenario’s die voorbeelden zijn van onlinepesten of -intimidatie. Als je wilt, maak je een vierde scenario van iets dat gebeurd is met mensen die je kent en verzin je antwoorden over zowel beschermers als omstaanders. Voor elk van de drie reeds gemaakte scenario’s is er een lijst met antwoorden. Lees elk antwoord en beslis of het is wat een omstaander zou doen of wat een beschermer zou doen. Noteer dan een “O” voor “omstaander” of een “B” voor “Beschermer” in het witte vakje naast het antwoord.

Scenario

Een vriendin van jou liet haar telefoon vallen aan de drinkwaterfontein bij het voetbalveld van de school. Iemand heeft hem gevonden en een heel gemene boodschap over een andere leerling gestuurd naar een aantal mensen in haar voetbalteam en dan de telefoon teruggelegd aan de drinkwaterfontein. De leerling die het doelwit was, vertelde jouw vriendin dat ze een vreselijk iemand is omdat ze dat bericht heeft verzonden, ook al heeft zij het niet verzonden. Niemand weet wie het gemene bericht heeft gestuurd.
Jij…

Scenario

Je leerkracht heeft een klasblog gemaakt voor talen, waarop de klas commentaren kan schrijven, bewerken en posten. De volgende dag is de leerkracht ziek en de vervanger merkt niet dat het fout loopt in de klasblog – iemand post echt gemene berichten over een van je medeleerlingen.
Jij…

Scenario

Er is een onlinegame dat heel wat vrienden van jou spelen. Meestal gaat de chat in de game over wat er in de game gebeurt. Soms gaat het er wat gemeen aan toe, maar doorgaans is dat niet meer dan gezonde rivaliteit onder vrienden. Maar die ene keer begint een speler echt gemene dingen te zeggen over een van je vrienden die ook aan het spelen is en hij wil echt niet stoppen. Ook de volgende dag gaat hij ermee door.
Jij…

Scenario

Creëer een scenario uit het echte leven op basis van een situatie waar een van jullie al over heeft gehoord, bedenk dan een reactie van zowel een omstaander als van een beschermer om te tonen hoe goed je snapt waar we het nu over hebben!

Lessen

Of je nu opkomt voor anderen, iets kwetsend meldt, of iets negeert om te vermijden dat het nog wordt uitvergroot, je kunt uit een aantal strategieën kiezen afhankelijk van de situatie. Met een beetje vriendelijkheid kan iedereen een groot verschil maken om negatieve situaties om te buigen.

Woordenschat 

Pesten

Doelbewust, gemeen gedrag dat gewoonlijk herhaald wordt. Het doelwit heeft het vaak lastig om zichzelf te verdedigen.

Cyberpesten

Pestgedrag online of via digitale apparaten.

Intimidatie

Een meer algemene term dan pesten die vele vormen kan aannemen – lastigvallen, ergeren, intimideren, vernederen, enz. – en ook online kan gebeuren.

Conflict

Een argument of meningsverschil dat niet noodzakelijkerwijs wordt herhaald.

Agressor

De persoon die pest of intimideert; ook soms de “pestkop” genoemd, experts in het voorkomen van pestgedrag raden aan mensen nooit zo te noemen.

Doelwit

De persoon die wordt gepest of het slachtoffer is.

Omstaander

Iemand die de mogelijkheid heeft om in te grijpen of slecht gedrag te melden, maar niets doet om het te stoppen.

Beschermer

Een getuige van intimidatie of pestgedrag die het doelwit privé of openlijk steunt, en soms het incident waarvan hij of zij getuige is probeert te verhinderen en/of melden.

Uitvergroten

Lets luider of sterker laten klinken.

Uitsluiting

Een vorm van intimidatie of pestgedrag die online en offline wordt gebruikt en waarnaar vaak wordt verwezen als “sociale uitsluiting”.

Blokkeren

Een manier om alle contacten met een andere persoon online te verbreken, door te voorkomen dat die persoon toegang krijgt tot je profiel, jou berichten stuurt, je posts kan bekijken, enz. zonder die persoon daarvan te verwittigen (niet altijd ideaal in een context van pesten waarbij het doelwit wilt weten wat de agressor zegt of wanneer het pesten ophoudt).

Muten

Minder definitief dan blokkeren. Muten betekent dat je posts, commentaren, enz. van de ander niet meer ziet in je socialemediafeed wanneer die berichten vervelend worden - zonder dat die persoon op de hoogte wordt gebracht of dat zijn feed wordt gedempt (niet zinvol bij pesten).

Anoniem

Een naamloze of onbekende persoon - iemand online van wie je de naam of identiteit niet kent.

Trolling

Een bericht of commentaar posten online op een manier die doelbewust wreed, beledigend of provocerend is.

Misbruik melden

Onlinehulpmiddelen of -systemen van sociale media gebruiken om intimidatie, pesten, bedreigingen, en andere schadelijke inhoud te melden die doorgaans in strijd is met de servicevoorwaarden of communitystandaarden van de service.